Օգոսոտի 26-ին ԼՂՀ ՊՆ «Եղնիկներ» կոչվող զորամասում մահացած 18-ամյա Աղասի Աբրահամյանի հետ պատահածը հերթական անգամ մեծ աղմուկ է բարձրացրել թե հասարակության շրջանում, թե իրավապաշտպանների մոտ:
Բանակում զինվորների սպանության թեման նորից ցնցել է նաեւ սոցիալական ցանցերը. Facebook-ում նույնիսկ ստեղծվել է «Բանակն առանց մարդասպանների» նախաձեռնությունը, որին աջակցություն հայտնած քաղաքացիները պատրաստվում են վաղը ժամը 11-ին կառավարության շենքի մոտ բողոքի ակցիա իրականացնել` բողոքի նշան բանակում տեղի ունեցող սպանությունների, եւ մասնավորապես Աղասի Աբրահամյանի սպանության:
Սոցիալական ցանցում արդեն 815 մարդ հաստատել է իր մասնակցությունը վաղվա ակցիային:
«Խնդիրը պետք է դրվի արդեն շատ լուրջ, պետք է պահանջվի Պաշտպանության նախարարի, Գլխավոր շտաբի պետի, Գերագույն գլխավոր հրամանատարի հրաժարականի հարցը, անկախ նրանցից թե ով ինչպիսի քաղաքական կողմնորոշում ունի»,- «Մեդիալաբին» ասում է իրավապաշտպման Արթուր Սաքունցը:
Հիշեցնենք, որ 18-ամյա Աղասի Աբրահամյանը միակը չէ, ով կասկածելի պայմաններում սպանվել է բանակում. ընդամենը օրեր առաջ էլ` օգոստոսի 19-ին, Գորիսի զորամասում մահացել է Ճամբարակի բնակիչ 19-ամյա Վարդան Սեւյանը:
Արդեն իսկ տեղեկություններ կան, որ մահացածների մարմնների վրա խոշտանգման բազմաթիվ հետքեր են հայտնաբերվել, որոնք վկայում են դիտավորյալ սպանության մասին, չնայած, որ պաշտոնապես առաջ են քաշվել այլ վարկածներ:
Մասնավորապես օգոստոսի 26-ին ժամը 20:30-ի սահմաններում անգիտակից վիճակում զինվորական հոսպիտալ տեղափոխված Աղասի Աբրահամյանի դեպքում, ով մեկ ժամ անց մահացել էր, նախապես հաղորդվել էր, թե նա թունավորվել է, իսկ բուժկետում ընկել է մահճակալից եւ մահացել, թեեւ նրա վրա առկա էին բռնության ակնհայտ հետքեր:
Նախաքննական մարմինը, չնայած այս ամենին, քրեական գործ էր հարուցել ՔՕ 112-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 14-րդ կետի հատկանիշներով` «Դիտավորությամբ առողջությանը ծանր վնասվածք պատճառելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է տուժողի մահը»: Դեպքից օրեր անց խոսել է նաեւ Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը`նշելով, որ «Աբրահամյանի դիակի դատաբժշկակական փորձաքննությունը ցույց է տվել, որ ինչ-որ ներգործություն է եղել արտաքին նրա վրա» եւ որ «ոչ մեկս դա չենք թաքցնում»:
«Բացահայտված է այն մարդկանց շրջանակը, որոնք կարող են այս կամ այն չափով ձեւով ազդած, ծեծած լինեն այդ մեր զինվորին, եւ քրեական գործի շրջանակներում լուրջ աշխատանք է հիմա տարվում` եւ իրավապահ մեր կառույցների, եւ նաեւ զորամասի հրամանատարության ողջ ուժերն են ուղղված»,- հայտարարել է Սեյրան Օհանյանը:
Գործով, ըստ Պաշտպանության նախարարության, արդեն իսկ ձերբակալվել է մեկ սպա և մեկ զինվոր:
Դեպքի կապակցությամբ կիրակի օրը Ղարաբաղ է մեկնել նաեւ ՀՀ Զինդատախազ Գեւորգ Կոստանյանը, ով հայտարարել է, թե «Ամեն ինչ արվում է «Եղնիկներ» զորամասում գրանցված դեպքը բացահայտելու համար»։
Խոսելով բանակում տեղի ունեցող միջադեպերի մասին, Սեյրան Օհանյանը նաեւ նշել է, թե 2011 թվականի առաջին կիսամյակում ամենաքիչ կորուստներն են գրանցվել 2007 թվականից ի վեր:
Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը, սակայն, պնդում է` եթե վերցնենք «զուտ վիճակագրական տվյալները, ապա այս տարի իրոք ավելի քիչ մահվան դեպքեր են գրանցվել», սակայն, իրավապաշտպանի խոսքով, փոխարենը այս տարի գրանցված մահվան դեպքերը աչքի են ընկել իրենց «առանձնակի դաժանությամբ»:
Այդ դեպքերից են մասնավորապես մարտ ամսին գրանցված Գեւորգ Կոտինյանի սպանությունը, եւ նաեւ Աղասի Աբրահամյանի սպանությունը: Սաքունցը նաեւ նշեց, որ այս տարի բանակում գրանցված 19 մահվան դեպքերից զինադադարի ռեժիմի խախտման հետեւանքով մահացել է ընդամնեը 7 զինվոր, մնացած 12 զինվորները մահացել են խաղաղ պայմաններում:
«Թե այդ 7 դեպքերի, թե մյուս դեպքերիկ վերաբերյալ ՊՆ-ն պատշաճ քննություն չի իրականացրել, եւ չի իրազեկել հանրությանը քննության վերաբերյալ: Էլ չեմ խոսում այն մասին, որ խաղաղ պայմաններում սպանությունների դեպքերի վերաբերյալ քննություն իրականացնող մարմինն իր պահվածքով վստահություն չի ներշնչել, որ իրապես արդար քննություն է իրականացվում»,- ասում է իրավապաշտպանը:
Իրավապաշտպանը նաեւ հիշեցնում է, որ անցած տարվա վերաբերյալ իրենք իրենց զեկույցում գրանցել էին մահվան 44 դեպք, մինչդեռ ՊՆ-ն ԱՄՆ Պետքարտուղարությանը տեղեկացրել էր 54 դեպքի մասին, (որը հետագայում տեղ էր գտել ԱՄՄՆ Պետքարտուղարության զեկույցում), ինչը ըստ Սաքունցի նշանակում է, որ «ՊՆ-ն այդ 10 դեպքերի մասին որեւէ տեղեկություն չի հաղորդել»:
«Հաճախ երբ մահացածների անուններն ենք հարցնում, չեն հրապարակում` ծառայողական գաղտնիք համարելով»,- ասում է Սաքունցը: Իրավապաշտպանը նաեւ իր զարմանքն է արտահայտում այն կապակցությամբ, որ նշյալ դեպքերի մասին իր տեսակետը չի արտահայտում Օմբուդսմեն Կարեն Անդրեասյանը:
«Պահանջում եմ, որ նա արտահայտի իր տեսակետը»,- ասում է Սաքունցը:
Մեկ այլ իրավապաշտպան Միքայել Դանիելյանն էլ ասում է, թե չնայած ինքը դեռ չի զբաղվել այդ գործով, սակայն, ակնհայտ է, որ այս դեպքերի պատասխանատվությունը կրում են «բանակի գերագույն հրամանատարությունը»:
«Նրանք բանակի վիճակը ոչ միայն չեն բարեփոխում, այլեւ այդ վիճակը բանակում նրանց համար շատ հարմար է, որովհետեւ նրանք այդպես զինվորներին պահում են իրենց ձեռքում»,- ասում է Դանիելյանը:
Իրավապաշտպանը նաեւ հավելեց, որ իրենք հետեւելու են այս գործին, եւ անպայման սպանություններին անդրադառնալու են իրենց զեկույցում:
Քրիստինե Խանումյան
© Medialab.am
