«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Մանուկյանը
– ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանն իր վերջին ելույթներից մեկում քննադատել է կրթության, գիտության, առողջապահության ոլորտում վարվող քաղաքականությունը՝ նշելով, թե իրենք չեն լռելու, մեծ հանրահավաքներ են անցկացնելու: Շատերն էլ նշեցին, որ ով-ով, բայց Ծառուկյանը չպետք է խոսեր կրթությունից ու գիտությունից: Ինչպե՞ս եք գնահատում այդ հայտարարությունները:
– Ես որպես արվեստագետ շփոթության մեջ եմ, որովհետև ընդհանրապես պարոն Ծառուկյանին շատ վատ եմ հասկանում և չեմ կարծում, որ երբևիցե որևէ առիթով կհասկանամ: Այնքան դժվար հարց է հասկանալը, թե պարոն Ծառուկյանը խոսելիս ի՛նչ նկատի ունի: Ինձ համար շատ տարօրինակ է, որ այդ մարդը խոսում է գիտությունից:
– ԲՀԿ-ական պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը Բուկովսկիով էր պատասխանում քաղաքական ընդդիմախոսներին, դուք ինչպե՞ս կարձագանքեք Ծառուկյանին ու իր պայքարին ընդհանրապես:
– Ես գիտեմ, որ Բուկովսկին շատ լավ գրող է, իսկ թե Նաիրա Զոհրաբյանն ինչեր է գրել, ա՛յ դա շատ հետաքրքիր է:
– Իսկ դուք նրանց ի՞նչ բանաստեղծություն կնվիրեիք:
– Ես միշտ իրենց ուզում եմ այդպես մի բան ասել: Բայց իմ կրթությունը չի հերիքում, որ բանաստեղծություն գտնեմ իրենց մասին:
– ԲՀԿ-ն, ՀՅԴ-ն ու Վանեցյանի «Հայրենիքը» համախմբվել են ու դիմակ չկրելու համար տուգանքները չեղարկելու նախաձեռնությամբ են հանդես գալիս: Դուք ինչպե՞ս եք վերաբերվում ընդհանրապես այս եռյակի գործունեությանը, հուժկու հանրահավաքներ անելու մասին հայտարարություններին:
– Ես կարծում եմ, որ ՀՀ բոլոր քաղաքացիներն էլ հանրահավաքներ անցկացնելու իրավունք ունեն: Արդեն անցել են այն ժամանակները, երբ երկրի նախագահը կամ վարչապետը կարող է նրանց ասել՝ բամփենք կամ չբամփենք:
Հիմա նրանք կարող են շատ հանգիստ, առանց վախենալու հանրահավաքներ անել: Ինչ վերաբերում է տուգանքները ներելուն, ապա մենք էլ կքննարկենք դրա նպատակահարմարությունը:
Մի կողմից լավ է տուգանքները ներելը, որովհետև մարդիկ տնտեսական վատ վիճակում են, մյուս կողմից՝ ամենաթողության, անպատժելիության մթնոլորտ է ստեղծվում, մարդիկ կարող են մտածել, թե կարող են կանոն խախտել, տուգանվել, հետո չվճարել:
Չեմ կարծում, որ սա լավ բանի է բերելու: Այս համամասնությունը պետք է քննարկել, գուցե լավ առաջարկ գտնվի, մենք էլ աջակցենք:
– Եռյակի՞ն աջակցեք:
– Այո՛, եթե գտնենք, որ չտուգանելով՝ պետությանը կարող է նաև օգուտ լինել, ապա կարող է նաև նման որոշում լինել: Դա պետք է նայել պետության օգուտի տեսանկյունից: Մենք դեռ այս հարցը չենք քննարկել, թող առաջարկեն, մենք էլ քննարկենք, մեր տեսակետը ասենք: Սա, կարծում եմ՝ քաղաքական որոշում է, և պետք է կայացվի քաղաքական կոնսենսուսով:
– Այս օրերին, երբ Ծառուկյանը նման հայտարարություններ է անում, մի մասն ասում է, որ նման գործիչն իրավունք չունի խոսելու կրթությունից, մյուս մասն էլ նկատում է, որ եթե այսօր մեր խորհրդարանում նման ուժ կա, դրա մեղավորն իշխանությունն է: Դուք ձեր մեղավորությունը սրանում տեսնո՞ւմ եք:
– Չգիտեմ, չեմ խորացել այդ հարցում, բայց ես համարում եմ, որ բիզնեսմենները պետք է բիզնեսով զբաղվեն և քաղաքական դաշտը թողնեն քաղաքական գործիչներին: Պետության համար շատ վնասակար է, որ խոշոր բիզնեսմենները քաղաքական լծակներ ունեն: Դա շատ վտանգավոր է, և ես համարում եմ, որ այս պրակտիկան պետք է Հայաստանում վերանա:
– Այն իրավիճակի համար, որ մենք հիմա ունենք, իշխանությունը որքանո՞վ է մեղավոր: Շատերը նշում են, որ Ծառուկյանն այն ժամանակ պահանջում էր կառավարության հրաժարականը, քանի որ գիտեր իր նկատմամբ հարուցված քրեական գործերի մասին: Հիմա էլ ասում են՝ Ծառուկյանը գիտի, որ նոր քրեական գործեր կլինեն, դրա համար էլ նորից քննադատական խոսքով է հանդես գալիս: Ձեր կարծիքով՝ իշխանությունը քննադատելու առիթ տալի՞ս է:
– Ես կասեմ իմ անձնական կարծիքը. քաղաքականությունը միշտ եղել է քրեական պատասխանատվությունից խուսափելու լավագույն տարբերակը Հայաստանում:
Մենք դրա ականատեսն ենք եղել տարիներ շարունակ: Մարդիկ իրենց քաղաքական դիրքորոշումն օգտագործել են իրենց հիմնական տնտեսական գործունեությունն արտոնագրելու համար:
Մենք տեսել ենք շատ պատգամավորներ, որոնք հիմա քրեական հետապնդման տակ են, հետախուզվում են: Մենք տեսել ենք քաղաքական գործիչներ, որոնք քրեական անցյալ են ունեցել, նաև՝ ներկա ու ապագա:
Քաղաքականությունը քրեական տարրերի լավագույն թաքստոցն է եղել տարիներ շարունակ, և դա պետք է վերացվի: Եթե պետությունը պետք է առաջ գնա, պետք է գնա առանց այդ տարրերի:
Տնտեսական գործունեությամբ զբաղվող խոշոր ձեռնարկատերերի ու բիզնեսմենների լավագույն տեղը հենց բիզնեսում է: Իսկ այդ մարդկանց՝ քաղաքականությամբ զբաղվելը պետությանը միայն վնաս է տալիս:
– Այսօր քաղաքական օրակարգում է նոր Սահմանադրության մշակումը, «Կուսակցությունների մասին» օրենքի փոփոխությունները և այլն: Կարծում եք, որ այս փոփոխություններից հետո մենք վերջնականապես կունենա՞նք օլիգարխներից կամ տնտեսական կապիտալ ունեցողներից ազատագրված խորհրդարան:
– Մենք այդ առումով ունենք քաղաքական կամք և ամեն ինչ անելու ենք դրան հասնելու համար: Հանրությունն էլ պետք է մեզ աջակցի այդ ընթացքում: Ես համարում եմ, որ սա շատ արդար ու լեգիտիմ ցանկություն ու նպատակ է, որին պետք է հասնենք, որովհետև ուրիշ արդարություն չկա: Սա է ճշմարտությունն ու արդարությունը գտնելու ռեալ ձևը:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am