«Չի կարելի, սեփական ժողովրդին տգետի տեղ դնելը շատ վատ բան է». Աշոտ Ադամյանը՝ հակահեղափոխականների մասին

«Չի կարելի, սեփական ժողովրդին տգետի տեղ դնելը շատ վատ բան է». Աշոտ Ադամյանը՝ հակահեղափոխականների մասին
«Չի կարելի, սեփական ժողովրդին տգետի տեղ դնելը շատ վատ բան է». Աշոտ Ադամյանը՝ հակահեղափոխականների մասին

«Մեդիալաբի» զրուցակիցն է ռեժիսոր, դերասան Աշոտ Ադամյանը:

– Պարո՛ն Ադամյան, թավշյա հեղափոխությունից հետո այս փուլում Հայաստանում ի՞նչ զարգացումներ են տեղի ունենում:

– Հիմա դիրքորոշումների ճշգրտում է կատարվում, տեղի են ունենում ազատ լյուստրացիոն գործընթացներ՝ դիրքորոշումներ բախում և այլն:

– Կարո՞ղ ենք ասել, որ ամեն օր հանրության համար նոր բացահայտումներ են լինում՝ կապված նախկին իշխանությունների գործելաոճի հետ:

– Ես կխուսափեի ասել՝ նոր բացահայտումներ: Լինում են հին բացահայտումներ: Եթե ինձ հարցնում եք՝ հասարակությունն ի՞նչ տրամադրությունների մեջ էր նախկինում և ի՞նչ տրամադրություններ ունի այսօր, ապա ես կարծում եմ, որ մենք բոլորս գիտեինք, թե մեր հանրապետությունում ովքեր էին գող ու ավազակները, ովքեր էին արդարները: Պարզապես այսօր լրացուցիչ իմանում ենք բաներ, որոնք մեզ իսկապես զարմացնում են, այսինքն՝ բացահայտումների ծավալներն ապշեցնող են:

– Այս փուլում հակահեղափոխությունն է թիվ մեկ քննարկման թեման: Մենք տեսնում ենք, որ որոշ ուժեր արդեն այդ ուղղությամբ քայլեր են անում: Ի՞նչ է կատարվում այս տեսանկյունից:

– Ճիշտն ասած, հակահեղափոխություն ասվածը սպասելի էր ինձ համար: Եվ քանի որ սպասելի էր, ապա համարում եմ ոչ շատ վտանգավոր: Ասածս այն է, որ երբ որ դու բռնում ես երկիրն այս վիճակին հասցնողին, նա ինչ-որ կերպ պետք է պաշտպանվի: Կեցցե Նյուտոնը, ամեն ուժ հանդիպում է հակաուժի:

Հետևաբար, այսօր տեղի է ունենում այս գործընթացը: Իսկ այն, ինչ տագնապների հետ է կապված կամ հասարակության առողջ լինելու հետ, ապա խորհուրդ կտամ կարդալ առաջին հարցի պատասխանը՝ ընդամենը դիրքորոշումների ճշգրտում է: Վախեցածն ավելի շատ է վախենում, իմացողն ավելի շատ է իմանում, ամուրն ավելի է ամրանում, թույլն ավելի է թուլանում:

Իսկ ընդհանուր առմամբ, ես կարծում եմ, որ տեղի են ունենում շատ նորմալ գործընթացներ, որովհետև մենք հիմա ընտրում ենք մեր տեսլականը, մեր պետության վարչական համակարգի տեսլականը: Դա դժվար ճանապարհ է, բայց ես կարծում եմ, որ մենք կհաջողենք:

– Այդուհանդերձ, հակահեղափոխական ուժերը կարո՞ղ են հաջողություն արձանագրել հանրությանն իրենց շուրջը մոբիլիզացնելու տեսանկյունից:

– Ես կարծում եմ՝ ո՛չ, որովհետև գնացքը գնացել է: Համակարգը որպես այդպիսին շատ թույլ էր, այն պահողը գումարն էր և մինչև այսօր մնում է գումարը: Իսկ դա, այնուամենայնիվ, հասարակական ներքին բովանդակության հետ բացարձակ կապ չունի: Կապ ունի ընդամենը փորի գումարի հետ, իսկ դա շատ թույլ միջոց է, դա կարող է ունենալ որոշակի հաջողություններ, իսկ ընդհանուր առմամբ՝ ոչ մի դեպքում:

– Հեղափոխությունից հետո մարդկանց մեջ փոխվե՞լ է այն մտածելակերպը, որ փողով ընտրության չպետք է գնալ: Մենք տեսանք, որ մինչև նախորդ տարի փողը մեծ դեր էր խաղում ընտրական գործընթացների ժամանակ:

– Ես կարծում եմ, որ ընտրությունների նկատմամբ այսօր մեր հասարակությունը բավական ոտաբոբիկ է: Ինչո՞ւ, որովհետև երկար տարիներ, չունենալով ազատ ընտրելու հնարավորություն, հասարակությունն իր մեջ լեգենդներ էր հորինել՝ կապված տեսախցիկով գրիչների, չգիտես ինչ զահրումարների հետ:

Սա չիրազեկված լինելու վտանգն է: Ամենահրաշալի բանը սեփական ուղեղը բանեցնելն է, և եթե խորքային հարց ես տալիս ինքդ քեզ և վախենում ես ինչ-որ ծուղակներից, որոնք քո առաջ դրված են, ուրեմն թույլը դու ես: Եվ այսօր այդ քայլը հաղթահարելը ամեն մեկին հասու չէ, որովհետև այնուամենայնիվ «մտածել» ասվածից շատերը դեռևս զուրկ են, նոր են սովորում մտածել, քայլ առաջ անել:

Հետաբար, ես մտածում եմ, որ այս ընտրությունները շատ մեծ փոփոխություններ կարող են մտցնել մարդկանց գիտակցության մեջ: Թիվ մեկ խնդիրը ես համարում եմ սեփական անձի արժանապատիվ հատիկը և ծիլը զորացնելը, ջրելն ու մեծացնելը:

– Հակահեղափոխականների մոտ նման հույսեր կան, որ մինչև գարուն՝ նախքան արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները, հասարակությունը կարող է հիասթափվել Նիկոլ Փաշինյանից: Դուք նման սցենար կանխատեսո՞ւմ եք:

– Ես վստահ եմ, որ հակահեղափոխական ուժերը հենց դրա վրա են հույս դնում: Բայց հակահեղափոխական ուժերը միայն ու միայն իմ ծիծաղն են հարուցում, որովհետև անգրագետ, փնթի, իրականությունը խեղաթյուրող են: Բոլորը հավաքվել են մի տեղ և գումարային վարձահատույց լինելու դիմաց ինչ ասես մոգոնում ու թափում են այս ժողովրդի գլխին, որի համար եկել է նոր ժամանակի գիտակցման պահը: Այդ ուժերը դժվար թե հաջողեն, որովհետև թույլ են, այդպիսի միջոցներով են պայքարում:

Գոնե գային, կոպիտ ասած, խելացի մարդկանց վարձեին, որ իրենց ճիշտ խորհուրդներ տային: Շատ ծիծաղելի է այս ամենը, այնքան մանկամիտ, այնքան ուղիղ, այնքան ադեԿՎԱԼՏ… Պարզվեց, որ նրանք չափազանց պրիմիտիվ են: Չի կարելի, սեփական ժողովրդին տգետի տեղ դնելը շատ վատ բան է:

– Այսինքն՝ դուք բացառո՞ւմ եք, որ մարդիկ կհիասթափվեն Փաշինյանից:

– Իհարկե, բացառում եմ, որ մարդիկ կհիասթափվեն Փաշինյանից:

– Մենք այսօր արդեն որոշ շերտի կողմից քննադատություն տեսնում ենք, օբյեկտի՞վ է դա:

– Ոչ իհարկե, որովհետև օբյեկտիվ քննադատությունը սրտացավ է լինում է:

– Գուցե մարդիկ արագ բարեփոխումներ են ուզում:

– Արագ բարեփոխում կարելի է ուզել միայն հեքիաթներում:

– Այսինքն՝ պետք է համբերե՞լ:

– Հարցը համբերությունը չէ, համբերության տակ նաև կարելի է դնել «էշ մի սատկիր, գարուն կգա» արտահայտությունը: Հետևաբար, ոչ թե համբերության մասին է խոսքը, այլ գիտակցված գործողությունների ակնկալիքն ու անհրաժեշտությունը՝ ի նպաստ այն երկրի, որը քո մեջ կրում ես: Նախ ինքդ քեզ պետք է հարցնես՝ դու ինչպիսի՞ Հայաստան ես ուզում և ազնվորեն պատասխանես այդ հարցին: Իմ կարծիքով՝ ամեն մեկն այդ ուժը չունի:

– Կարո՞ղ ենք ասել, որ հեղափոխությունից հետո ամեն ինչ իր հունով է գնում:

– Ամեն ինչ գնում է դեպի… Ճանապարհին կարող են լինել որոշակի անհարթություններ, որոնք ենթադրելի են: Այստեղ մի խնդիր կա՝ իսկ դեպի ո՞ւր: Եթե թիրախը ճշգրիտ է, ուրեմն վստահորեն պետք է գնալ ու հասնել թիրախին՝ չշեղվելով աջ ու ձախ: Կարևորը՝ թիրախը պետք է ճշգրիտ լինի:

Ռոզա Հովհաննիսյան

MediaLab.am