«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է «Մոդուս Վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար Արա Պապյանը:
-Պարոն Պապյան, քաղաքական զարգացումները նոր փուլ են մտնում: ԱԺ ՀՀԿ, ՀՅԴ և Ծառուկյան դաշինք խմաբակցությունները փորձում են խոչընդոտել արտահերթ ընտրությունների անցկացմանը և հապշտապ փոփոխություններ կատարեցին ԱԺ Կանոնակարգ օրենքում: Ի պատասխան, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքացիների դարձյալ կոչ արեց բողոքի ակցիաներ անել, շրջափակել խորհրդարանի շենքը: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս զարգացումները:
-Ցավոք սրտի, տեղի ունեցավ այն, ինչը ես կանխատեսում էի, որ հակահեղափոխական ուժերը չեն հանձնվելու: Եվ հնարավոր չէ հույս դնել նրանց հետ համագործակցության վրա: Դրա համար ես միակ տարբերակը տեսնում եմ հանրաքվեի միջոցով արտահերթ ընտրությունների անցկացումը, որ կախվածության մեջ չլինեն ոչ խորհրդարանից, ոչ էլ իրենց անցկացրած փոփոխություններից:
-Իսկ ճի՞շտ եք համարում վարչապետի քաղաքականությունը, որ մարդկանց դարձյալ փողոց է հանում և արտահերթ ընտրությունների համար այս ճանապարհն է տեսնում:
-Ինչ-որ տեղ դա ճիշտ է, բայց կարող էր այլ կերպ վարվել: Վարչապետը կարող էր պարզապես հանրաքվեի դնել հարցը, ի վերջո նման նախաձեռնության իրավունք կառավարությունն ունի: Վաղը կարող էր կառավարության նիստ հրավիրել և հանրաքվեի հարցը որոշել: Պետք էլ չէ խորանալ իրավական մանրամասների մեջ, որովհետև այդ թակարդները սարքված են հենց նրա համար, որպեսզի Ազգային ժողովն ինքը կառավարի: Այսօր այդ դրույթները հանգիստ կարելի է շրջանցել:
-Նիկոլ Փաշինյանը ասում է, որ պետք է նոյեմբերին կամ դեկտեմբերին անցկացվեն ԱԺ արտահերթ ընտրություններ: Ինչո՞ւ է կարևոր ընտրությունների արագ անցկացումը, և ինչո՞ւ մյուս ուժերը չեն համաձայնվում այս տարբերակին:
-Կատարվում է այն, ինչը սպասելի էր, մարդիկ չեն ուզում զրկվել խորհրդարանում իրենց տեղերից, որովհետև բոլոր այդ ուժերը վստահ են, որ հաջորդ ընտրությունների ժամանակ, որոնք վստահաբար պետք է լինեն շատ ավելի անթերի, արդար, ազատ ու թափանցիկ, իրենք հաստատ չեն ունենա այդ տեղերը: Կամ որոշ ուժեր ընդհանրապես խորհրդարանում ներկայացված չեն լինի, օրինակ, ՀՅԴ ու ՀՀԿ դեպքում: Դրա համար իրենք դեմ են, մտածում են, որ կարող են գործընթացը ձգձգել՝ թույլ չտալով, որ հասնենք խորհրդարանի ինքնալուծարմանը և երկու անգամ վարչապետ չընտրելով՝ ԱԺ արձակմանը:
Այս երկու ճանապարհներն էլ գնում են խորհրդարանաի միջոցով: Ես ժամանակին իմ հարցազրույցներում ասել էի, որ անհուսալի է ակնկալել, որ խորհրդարանը երկու կրակոցով ինքնասպանություն կգործի: Դա չի բխում նրանց շահերից, և երբ օրինակենր էին բերում, թե բա ինչպես մայիսի ութին խորհրդարանը քվեարկեց Նիկոլ Փաշինյանի օգտին, ես ասում էի՝ այն ժամանակ խորհրդարանը շահագրգռված էր քվերակել, որպեսզի խորհրդարանը չլուծարվեր:
Հիմա, սակայն, շահագրգռված չէ: Մենք ունենք մի տարբերակ, որի մասին ես խոսել եմ բազմիցս, դա այն է, որ գերագույն ու բարձրագույն ժողովրդավարությունը դա ժողովրդի կամքն է:
Իսկ ժողովրդի կամքն արտահայտվում է հանրաքվեի միջոցով: Սա ամրագրված է մեր Սահմանադրության երկրորդ հոդվածով՝ իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին, ժողովուրդն այն իրականացնում է ընտրությունների և հանրաքվեի միջոցով: Հանրաքվեի միջոցով պետք է դրվի շատ պարզ հարց՝ արդյոք համամի՞տ եք, որպեսզի, օրինակ, դեկտեմբերին անցկացվեն արտահերթ ընտրություններ, որից հետո կլուծարվի խորհրդարանը: Ես հանրաքվեի մեջ՝ որպես երկրորդ կետ, կմտնցնեի այն, որ ընտրություններից հետո երկու տարվա ընթացքում անցկացվեն ևս մեկ արտահերթ ընտրություններ:
Այսինքն՝ ես առաջարկում եմ ստեղծել անցումային փուլ, մինչև երկու տարի ժամկետով ունենալ այս խորհրդարանը, որը պետք է ձևավորվի, որը կմաքրի օրենսդրական դաշտը, մենք կունենանք Ընտրական օրենսգիրք, Կուսակցությունների մասին նոր օրենք, նոր Սահմանադրություն:
Եվ արդեն երկու տարի անց դարձյալ կունենանք արտահերթ ընտրություններ՝ այս անգամ արդեն նորմալ հինգ տարի ժամկետով: Առանց այդ անցումային փուլի հնարավոր չէ: Այն տարբերակը, թե օրենսդրական դաշտը պետք է բարելավել, հետո գնալ արտահերթ ընտրությունների, հիմա հնարավոր չէ, քանի որ հենց այս խորհրդարանը կխոչընդոտի դրան, ծածուկ դավադրություններ կլինեն:
-Դուք ասում եք՝ չպետք է հեղափոխությունը կիսատ թողնել, հետևաբար արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները պետք է արագ անցկացվեն: Կասե՞ք, հակառակ դեպքում որո՞նք են վտանգները:
-Շտապել պետք է, որովհետև առաջին հերթին հակահեղափոխություն կա: Սա շատ տիպիկ հակահեղափոխություն է, որը քայլեր է անում, միավորվում է, տարբեր ռեսուրսներ է ձեռք բերում, քայլեր է ձեռք բերում, որպեսզի Հայաստանը մեկուսացնի աշխարհից:
Հիշեք ԵԽԽՎ-ում մեր պատվիրակության ելույթները, հիշեք Արցախի արտգործնախարարության այցն ու հանդիպումը Աբխազիայում: Ո՞նց դա կարելի է բնութագրել, եթե ոչ քայլ՝ ուղղված Հայաստանի դեմ, Հայաստանի տնտեսական վիճակը վատացնելու համար: Ձմռան նախաշեմին փորձում են կատաղեցնել վրացիներին, ճանապարհը փակել տալ, որ այստեղ վատանա տնտեսական վիճակը:
Այդ ամբողջը հակահեղափոխություն է:
Պետք է դա կանխել:
Նիկոլ Փաշինյանը խոսում է էլեկտրաէներգիայի 20 տոկոս էժանացման մասին: Սա բնականաբար դուր չի գալու ՀԷՑ-ը գնած Սամվել Կարապետյանին, մենք ձմռան ամենացուրտ ամիսներին ունենալու ենք հովհարային տարբեր անջատումներ, որը մեկնաբանվելու է տեխինկական պատճառներով: «Գազպրոմ Արմենիան», որը ռուսական ընկերություն է, մերոնք էլ խառնված են դրանում, ևս դեմ է այս նոր իշխանություններին, նրանք էլ գազի անջատումներ կանեն:
Երբ որ կա գայթակղություն ժողովրդի մեջ սերմանել ու աճեցնել իշխանությունների նկատմամբ ատելություն, դրա բուն պատճառն այն է, որ կան ընտրություններ: Եվ իրենք ուզում են ընտրություններից առաջ գցել իշխանությունների վարկանիշը: Բայց եթե ընտրությունները անցկացվեն, այդ բոլոր խարդավանքները դառնում են անիմաստ:
Ռոզա Հովհաննիսյան
MediaLab.am
