Ստեփանակերտում ծնված Արտակ Բեգլարյանը վեց տարեկան էր, երբ ականի պայթյունից կորցրեց տեսողությունը, իսկ Ղարաբաղյան պատերազմում կորցնելով հորը՝ մնաց երկու ավագ եղբայրների ու մոր հոգածության տակ:
«Հաշմանդամություն ունեցող մարդը պետք է համարձակ լինի էդ խոչընդոտները հաղթահարելու»,- ասում է 24-ամյա Արտակը:
Կուրանալուց հետո իր դժվարին օրերին սեփական կամքի նկատմամբ հավատը ժամանակի ընթացքում նրան դարձնում է ավելի ամուր և ուժեղ, և Արտակը սկսում է ապրել`պայքարելով իր երազանքների ու նպատակների համար:
«Եթե հաշմանդամություն ունեցող անձը մտածի, որ ինքը պետք է բաց լինի, պետք է շփվի մյուսների հետ, տանը չնստի, մի քիչ էլ իրեն նեղություն տա և ոչ թե բողոքի, ասի` բոլոր պայմանները թող ստեղծեն, ապա հաշմանդամը քայլող գովազդ կդառնա այդ պահին: Նա հասարակությանը ցույց կտա, որ կարող է ավելի շատ բան անել, ինչը շատերը չեն կարող»,- ասում է Արտակ Բեգլարյանը:
Խոստովանում է, որ միշտ այդ գիտակցությամբ է ապրել և 8-9 տարեկանից իր անկախությամբ և համարձակությամբ աչքի ընկել:
Այժմ, երբ հետ է նայում ու հիշում, թե ինչ դժվարությունների միջով է անցել, ինչ տոկունություն է ձեռք բերել սեփական իրավունքները պաշտպանելու և նպատակներին հասնելու համար, նրա դեմքը ողողվում է ժպիտով:
Մտովի ժամանակը հետ տալով` Արտակը հիշում է, թե ինչպես էր փոքր հասակում տեսողության խնդիրներ ունեցող երեխաների դպրոց հաճախելուն զուգահեռ սովորում ջութակ, դաշնամուր և թառ նվագել:
«Հաշմանդամություն ունեցող մարդը, բնականաբար, իր հնարավորություններով չի զիջում, որոշ դեպքերում էլ, անհատից ելնելով, կարող է իր ընդունակություններով գերազանցել խնդիր չունեցողներին: Ես կասեի` մեր հասարակությունը բավականին բաց է նման խնդիրներ ունեցող մարդկանց հանդեպ, խնդիրն ավելի շատ հաշմանդամների մեջ է, քան հասարակության»,- ասում է Արտակը:
Միջահասակ, ժպտերես երիտասարդը կոչ է անում մարդկանց պայքարելու իրենց նպատակներին հասնելու համար ու պատմում է իր անցած ուղու մասին:
Ներկայումս Արտակ Բեգլարյանն ի պաշտոնե ԼՂՀ վարչապետի օգնականն է: Բացի խորհրդականի իր աշխատանքից, որպես վելուծաբան` քաղաքական, վերլուծական նյութեր է գրում տարածաշրջանի, երբեմն ղարաբաղյան հակամարտության մասին:
Իր աշխատասիրության և ինքնավստահության շնորհիվ համալսարանական կրթություն է ստացել ինչպես հայաստանյան բուհերում, այնպես էլ եվրոպական մի շարք կրթական հաստատություններում:
«Փորձելու եմ առավելագույնս արդյունավետ քաղաքացի և մասնագետ դառնալ: Էդ արդյունավետության համար կրթությունն ինձ համար բավականին լավ գործիք է: Դրա համար ես ուղղակի ձգտում եմ հնարավորինս լավ և համակողմանի կրթություն ստանալ»,- ասում է Արտակը:
Սովորել է ԵՊՀ քաղաքագիտության բաժնում, այնուհետև մագիստրատուրան՝ կոնֆլիկտաբանության և սոցիոլոգիայի ֆակուլտետում:
Նորանոր գիտելիքներ ստանալու և կայացած, իրավագիտակից քաղաքացի դառնալու ձգտումը խթան է հանդիսացել սովորելու նաև արտերկրում՝ Հունաստանում, փոխանակման ծրագրով մենեջմենթ և Լոնդոնի համալսարանական քոլեջում` քաղաքականություն, անվտանգություն և ինտեգրում գծով:
Չնայած իր կրթական բարձր մակարդակին, ունակություններին և աշխատանքային պատրաստվածությանը` վերադառնալով հայրենիք նա նորից հանդիպում է խոչընդոտների:
Նրան չեն թույլատրում մասնակցել ՀՀ ԱԳՆ-ին կից գործող դիվանագետների դպրոցի քննություններին, որին նա դիմել էր մեկամյա ծրագրով սովորելու, այնուհետև դիվանագիտական ծառայության անցնելու համար:
«Իմ փաստաթղթերը չընդունեցին, դիմումիս չնայեցին էլ՝ պատճառաբանելով, որ չտեսնողը չի կարող դիվանագետ դառնալ»,- «Մեդիալաբին» պատմում է Բեգլարյանը:
Նա վստահ է, որ իր գիտելիքներն ու աշխատանքային հմտությունները նույնիսկ չեն հետաքրքրել պաշտոնյաներին, իսկ նրանց որոշումը դիտարկում է որպես «կարծատիպային մոտեցում»:
«Իմ դիմումը մերժելիս նրանք հետագայում հղում կատարեցին նաև օրենքին՝ կառավարության 2002 թ. թիվ 121 որոշումը, որում սահմանված են դիվանագիտության ծառայության անցնելուն խոչընդոտող հիվանդությունների ցուցակը: Այնտեղ նշված չէ, որ կույրը չի կարող դիվանագետ դառնալ, իսկ նշված տեսողական հիվանդություններից ոչ մեկը ես չունեմ»:
Իր իրավունքների համար մշտապես պայքարի ելած երիտասարդն այս անգամ նույնպես չի պատրաստվում ձեռքերը ծալած նստել ու հանձնվել, մտածում է դիվանագետների դպրոցի դեմ դատական հայց ներկայացնել վարչական դատարան:
Նրա պայքարին միանում են նաև ընկերները, ովքեր հավատում են Արտակի կամքին և ուժին, նվիրված են նրան ու հավատարիմ:
«Ես վիճարկում եմ, որ առաջին հերթին իմ` կրթության իրավունքն է խախտվել, իսկ երկրորդ՝ չտեսնողը, միևնույն է, կարող է դիվանագետ դառնալ, անկախ նրանից, թե օրենքն ի´նչ է սահմանում: Հետևաբար, ինձ համար էդ օրենքը հակասահմանադրական է»,- վստահությամբ ու համառությամբ լի հայացքով ասում է Արտակ Բեգլարյանը:
Նրա պահանջը մեկն է ՝ թույլատրել իրեն մասնակցել քննություններին:
«Ուղղակի նրանք մտածել են, որ չտեսնողը` ուր, դիվանագիտությունը` ուր, ծանր աշխատանք է, հանդիպումներ և այլն: Չեն պատկերացրել, որ չտեսնողը սովորական, երկու ձեռքով, երկու ոտքով մարդ է, ուղեղը տեղն է, լեզուն տեղն է, ու շատերից ավելի լավ կարող է բանակցություններ վարել»,- ասում է Բեգլարյանը:
Սակայն մինչ դատական գործընթացների մեկնարկը` օրեր առաջ Բեգլարյանը մեկնեց ԱՄՆ. այս անգամ վեցամսյա ժամկետում նա իր գիտելիքները կկատարելագործի Բոստոնի Ֆլեթչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոցի հանրային կառավարման բաժնում:
Չնայած հաջողություններին և մեծ ձգտումներին, այնուամենայնիվ, Արտակ Բեգլարյանն ասում է, որ ուսումն ավարտելուց հետո նախատեսում է մշտապես ապրել Արցախում:
«Աշխատելու եմ հիմնականում քաղաքագիտական, վերլուծական և հասարակական դաշտում: Զուգահեռ կատարելու եմ նաև իմ պետական աշխատանքը»,- ասում է Արտակը:
Խոստովանում է, որ թեև մեծ հնարավորություններին` արտերկրում մշտական բնակություն հաստատելու ցանկություն երբևէ չի ունեցել և այժմ էլ չունի: Փոխարենը հայրենիքում սիրած և նվիրված ընկերներ ունի:
«Ընկերներս շատ են սիրում, որ մեր հավաքույթների ժամանակ երգում եմ ու հիմնականում` հայկական ժողովրդական երգեր»,- ասում է Արտակը:
Նաև խոստովանում է, որ շատ է սիրում շախմատ խաղալ ու զբաղվել ընթերցանությամբ՝ իր համար գիտելիքի անսպառ աղբյուր հանդիսացող գրքերի աշխարհում:
«Անկախ ամեն ինչից, պայքարելու, սեփական ուժերով հաջողության հասնելու ձգտումը պետք է մարդու ներսում լինի»,- վստահ է իր կյանքի պատմությամբ և հաջողություններով ճշմարտությունն ապացուցած երիտասարդը:
Լիլիթ Առաքելյան
Լուսանկարը` անձնական արխիվից
© Medialab.am
