«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է հրապարակախոս, քաղաքագետ Անուշ Սեդրակյանը
– Տիկի՛ն Սեդրակյան, Գագիկ Ծառուկյանն օրերս Ապարանում հայտարարել է, որ ժողովուրդը երբեք այնքան վատ չի ապրել, որ իշխանությունը պետք է ոչ թե իրենից վախենա, այլ ժողովրդից, որովհետև տված խոստումները չի կատարել, միայն գույքահարկն է բարձրացրել:
Ինչպե՞ս եք գնահատում այս հայտարարությունները, որքանո՞վ դրանք կապ ունեն Ծառուկյանի նկատմամբ հարուցված քրեական գործի հետ:
– Եկեք նախ հստակեցնենք, որ, այո՛, ներկա իրադրությունը շատ ուժեղ խփել է հայկական և, ընդհանրապես, համաշխարհային օլիգարխիայի և՛ հետաքրքրություններին, և՛ շահերին:
Դրա համար Գագիկ Ծառուկյանն իր անձնական իրավիճակը պրոյեկտում է հանրության իրավիճակի վրա: Ասելով, որ Գագիկ Ծառուկյանից պետք չի վախենալ, ապա ես կարող եմ ասել, որ, այո՛, միայն ԲՀԿ-ի գործունեությունից և միայն Գագիկ Ծառուկյանից իրապես վախենալ պետք չի, որովհետև ԲՀԿ-ն առանձնապես տարորոշված քաղաքական միավոր չէ:
Բայց տեսեք, թե ինչի՛ց պետք է վախենալ. Բելառուսում մենք տեսնում ենք, որ հեղափոխության դիկտատորական ճնշման մոդելը սկսել է հաջողության պտուղներ տալ: Իհարկե, այնտեղ իշխանությունը շատ թույլ է լինելու, բայց դա հավանական սցենարն է:
Մոսկվան սցենարներ է խաղացնում՝ թավշյա, ոչ բռնի հեղափոխություն, ուժով ճնշում: Քանի որ հետխորհրդային տարածքում, այնուամենայնիվ, խաղում են Մոսկվայի սցենարով, մենք պետք է հասկանանք, որ այդ սցենարների մեջ կարող են հանկարծ շատ կտրուկ փոփոխություններ մտցվել, և այդ փոփոխություններից պետք է զգուշանալ: Եվ, իհարկե, դրա համար պետք է ունենալ համաժողովրդական հենարան:
Քաղաքական որոշումը և քաղաքականապես ուղղորդված որոշումը տարբեր բաներ են: Դրա համար ոչ թե պետք է ուղղորդվել, այլ պետք է բոլոր որոշումները, որոնց հետևանքով տուժում են կոնկրետ անձինք, դառնան անդեմ: Այսինքն՝ պետք է ոչ թե Գագիկ Ծառուկյանի կամ որևէ այլ անձի դեմ պայքար տարվի, այլ անօրեն ձևով կուտակված սեփականության, չվճարված հարկերի դեմ:
Որպեսզի մարդիկ հասկանան, որ իշխանությունների դեմ դրված են ոչ թե անձինք, այլ մոտեցումները: Ես չեմ բացառում, որ կան անձինք, որոնց համար Գագիկ Ծառուկյանը բարերար է և շատ հաճելի անձնավորություն: Դա շատ նորմալ է, մենք ապրում ենք այն հասարակության մեջ, որտեղ կեսն իրար բարեկամ են, սանիկ են, քավոր ու բարերար:
Ա՛յ այդ անձնական տիրույթը պետք է դուրս գա, և Գագիկ Ծառուկյանը կա՛մ պետք է ԲՀԿ-ն իրապես հանձնի քաղաքական մարդու, որը կկարողանա ամբողջացնել այդ կուսակցության քաղաքական նորմալ գործունեությունը, կա՛մ էլ զբաղվի զուտ գործարարությամբ: Որովհետև, ինչպես տեսնում ենք՝ չի ստացվում համատեղել:
– Նույն Ապարանում Գագիկ Ծառուկյանը իշխանության պատգամավորներին կոչ էր անում դուրս գալ ֆեյսբուքներից, շփվել մարդկանց հետ, առերեսվել իրականության հետ: Այս քննադատության մեջ կա՞ ճշմարտության հատիկ:
– Դե, այնպես չէ, որ ԲՀԿ-ականները Ֆեյսբուքում չեն: Կարելի է ասել, որ ԲՀԿ-ից էլ շատ մարդիկ Ֆեյսբուքում են և շատ ակտիվ են: Վիրտուալ և իրական գործունեությունը չպետք է իրար հակադրել, պետք է համադրել:
Այսինքն՝ ոչ միայն ֆեյսբուքիվ, այլ նաև կյանքիվ: Այստեղ մի ուրիշ խնդիր կա, որ, այո՛, «Իմ քայլը» խնդիր ունի պահպանելու այն կապը, որը կոչվում է օգտակար գործողության գործակից:
Շատ դաշտեր կան, որ այդ օգտակարության գործակիցը չի երևում, որոնք մերկ են: Այլևս սպառվում է նախկինների ռեսուրսը, այլևս հնարավոր չէ բոլոր բացթողումները բարդել նախկինների վրա: Եվ դա է շատ վտանգավոր: Գագիկ Ծառուկյանն ինչ-որ առումով մեծ ծառայություն է մատուցում, որովհետև ինքը, լինելով այդ նախկինը, թեժ է պահում նախկինության կրակը: Եթե ինքը մի քիչ հետ քաշվի, կարող է իշխանություններն սկսեն ավելի ակտիվ աշխատել իրական կյանքում:
– Բայց Ծառուկյանն ինչո՞ւ է ակտիվացել, որքանո՞վ է սա պայմանավորված իր նկատմամբ հարուցված քրեական գործերով:
– Միշտ ցանկացած մարդ ուզում է ավելի շատ հանդես գալ քաղաքական հետապնդյալի տեսքով: Իհարկե այստեղ անմիջական կապ կա, բայց եկեք չմոռանանք, որ Ծառուկյանը ժամանակին պետք է չունենար Ազգային ժողով մուտք, որը նրան տրվեց:
Եթե դու հանձնում ես քո նախկին համագործակից ընկերներին, դա դեռ չի նշանակում, որ դրանով սպիտակում ես: Դու սպիտակում ես քո գործունեությամբ, քո քայլերի փոփոխությամբ, արժեքների փոփոխությամբ: Երբ դու մարդուն քարտ բլանշ ես տալիս քաղաքական գործունեության համար, պետք է նաև հետևանքների մասին մտածես: Այն, ինչ հիմա մենք տեսնում ենք, հենց դրա դառը հետևանքներն են:
– Մյուս կողմից՝ ՀՅԴ-ն է ակտիվացել, ԲՀԿ-ի ու Վանեցյանի «Հայրենիքի» հետ համագործակցություն է ծավալում, խոսում է արտահերթ քաղաքական գործընթացների մասին:
– «Հայրենիքը» Ռուսաստանի ազգային անվտանգությունն է, մենք դրա մասին չենք խոսում, որովհետև Ռուսաստանի ազգային անվտանգությունը հավասարաչափ ներկա է բոլոր կուսակցություններում: Ռուսական ազգային անվտանգության գործակալները հավասարաչափ բաշխված են բոլոր կուսակցություններում։
– «Իմ քայլում» նույնպե՞ս։
– Այդ թվում՝ իշխող ուժի մեջ, և քանի որ այդ բաշխված գործակալների ռեսուրսը չի հերիքում, մի հատ էլ ստեղծված է առանձին մաքուր գործակալների կուսակցություն:
Ինչ վերաբերում է ՀՅԴ-ին, այդ կուսակցությունը գիտե՞ք ինչով կարող է խնդիր լինել, որ ՀՅԴ-ն ունի Հայաստանի, այսպես ասած, պահպանողական ընտրազանգվածի կայուն, կոնստանտ ձայները: Այսինքն՝ այն մարդիկ, որոնք որդեգրել են մեկընդմիշտ ազգային նարատիվը, որպես կանոն, դա չեն վերանայում:
Որովհետև եթե դու, այսպես կոչված, «հայրենասերն» ես, մենք չունենք այն կուսակցությունը, որը բացարձակ համահունչ լինի իր լոզունգային համակարգով այդ հայ ազգային-ազատագրական նարատիվին, և ՀՅԴ-ն այն գաղափարական ճյուղի մեջ է, որ իր կայուն, կոնստանտ զանգվածը կարող է պահպանել:
Ուղղակի այդպիսի գաղափարական բազա ունենալով՝ ՀՅԴ-ն նույնպես կադրային շատ մեծ խնդիր ունի: Մաշվում են հին դեմքերը, խարիզմատիկ զանգված կար ՀՅԴ-ում, որ գնաց: Չքննարկենք՝ ճի՞շտ էին, թե՞ սխալ, բայց, օրինակ՝ Վահան Հովհաննիսյանն ուներ քաղաքական գործչի այն խարիզման, որը կարողանում էր մոբիլիզացնել: Հիմա ՀՅԴ-ն այդ լիդերային համակարգը չունի:
– Այս բոլոր ուժերի համախմբման արդյունքում որևէ իրական վտանգ չկա՞ իշխանության համար:
– Իրական վտանգը ոչ թե ժողովրդից է գալու, այլ իշխանության կողմից չլուծվող պրոբլեմներից: Իհարկե ժողովուրդը ոչ մի պարագայում չի թեքվելու այն կողմ, բայց կարող են ստեղծվել դրսից, կոնկրետ՝ ռուսական կողմից ֆորս մաժորներ, որոնց ժողովուրդը չուզենա դիմակայել: Ժողովուրդը կարող է պասիվ դառնալ, չուզենա պաշտպանել այս իշխանությանը՝ դա՛ է վտանգը: Ոչ թե դեմ դուրս գա այս իշխանությանը, թող չերազեն, չի՛ լինելու նման բան, բայց կարող է չուզենա պաշտպանել, ու դա շատ առարկայական հետևանք կարող է ունենալ:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am
