«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է իրավաբան Հովհաննես Քոչարյանը
– Պարո՛ն Քոչարյան, ընտրություններում խորհրդարան անցած ընդդիմությունը վիճակում է դրա արդյունքները և հայտարարել է Սահմանադրական դատարան դիմելու մտադրության մասին: Ի՞նչ եք մտածում, արժե՞ր դիմել ՍԴ:
– Ես կարծում եմ, որ Սահմանադրական դատարան դիմելը ընդդիմության համար ժամավաճառություն է:
– Ինչո՞ւ եք այդ մտքին:
– Հիմա իրողություններն այլ են, հենց ընդդիմությունն ինքն էլ գիտի, թե Սահմանադրական դատարանն ինչ որոշում է կայացնելու: Սահմանադրական դատարանը ասելու է՝ եղել են խախտումներ, բայց դրանք էական ազդեցություն չեն ունեցել ընտրությունների արդյունքների վրա: Բոլորս գիտենք, որ այդպես է ասելու:
– Ինչո՞ւ է այդպես ասելու, կարծում եք Սահմանադրական դատարանն անկախ մարմի՞ն չէ:
– Ո՛չ, նման բան չեմ էլ ենթադրում, Սահմանադրական դատարանի անկախության հարցում կասկածելու հիմքեր չունեմ:
Պարզապես նման քայլի անհրաժեշտությունը չկա, որովհետև ձայների տարբերությունն այնքան մեծ է, իսկ զանգվածային խախտումների մասին փաստական տվյալներն այնքան սահմանափակ են ու չճշտված, որ բացարձակ խախտումների գոյության մասին հետևության այս պահին դժվար է գալ կամ պարզապես չես կարող գալ:
Բացի այդ, ժամանակ էլ չունես Սահմանադրական դատարանում նման փաստական վերլուծություններ անելու, և ՍԴ-ն այդ փաստերի մեջ չի էլ խորանալու:
– Այդ դեպքում ի՞նչ խնդիր է փորձում լուծել ընդդիմությունը և, մասնավորապես, «Հայաստան» դաշինքը՝ դիմելով Սահմանադրական դատարան:
– Պատճառը, իմ կարծիքով, պարզ է. քանի որ ի սկզբանե ընտրության արդյունքները կասկածի տակ դրվեցին, և որպեսզի այս գիծն առաջ տանեն, որոշեցին դիմել Սահմանադրական դատարան:
Նորից եմ կրկնում՝ ես ընտրությունների արդյունքները ոչ թե Ֆեյսբուքի վերլուծությունների հիման վրա եմ ուսումնասիրել, այլ որպես ընտրական գործընթացներում բազմիցս եղած նախկին պաշտոնյա:
– Այսինքն՝ կարծում եք՝ իշխող ուժը էական տարբերությա՞մբ է առջևում:
-Այո՛, այո՛, միանշանակ: Ժողովուրդը գնաց և իր որոշումը կայացրեց: Դա իր որոշումն է: Հնարավոր է եղած լինեն որոշակի խախտումներ, բայց որ դրանք բերեն որևէ այլ ուժի հաղթանակի, ես նման բան չեմ կանխատեսում:
Այս պահից խորհրդարանում կա արմատական ընդդիմություն, և սահմանադրական լիազորություններից օգտվելը այդ ընդդիմության համար կդառնա հզոր գործիք՝ իշխանության նկատմամբ ճնշում գործադրելու առումով:
– Կան քննարկումներ և նույնիսկ կոչեր՝ ընդդիմության կողմից մանդատները չվերցնելու, խորհրդարանական աշխատանքը բոյկոտելու մասին: Այս մասին ի՞նչ կարծիքի եք:
-Եթե դուք լքում եք խորհրդարանը՝ չվերցնելով մանդատները, ապա որևէ մեկը չի տալիս ձեզ իրավաբանական հնարավորություն 300 հազար ընտրողի անունից խոսել: Մի՛ մոռացեք, որ պատգամավորական մանդատը ընտրողի քվե չէ, այլ ամբողջ ազգից ստացած մանդատ է, այսինքն՝ թե՛ ընդդիմությունը, թե՛ իշխանությունը իրավունք ունեն հավասարապես խոսելու ժողովրդի անունից:
-Բայց կարո՞ղ են հրաժարվել մանդատներից, իրավական հիմքերն ինչպիսի՞ն են:
-Ամեն ինչ էլ կարող են, կարող են և՛ բոյկոտել, և՛ չգնալ խորհրդարան, բայց մեր երկիրն այն վիճակում չէ, որ ազգային կարևոր հարցերը թողած՝ նման հարցերի ուշադրություն դարձնենք ու նույնիսկ խրախուսենք:
Հիմա պետք է հասարակական ճնշումն այնպիսին լինի, որ իշխանությունն ու ընդդիմությունը սկսեն պետության օրակարգ սպասարկել՝ միմյանց հոշոտելու փոխարեն: Այլ տարբերակ չկա:
Անգամ այդ պարագայում շատ բան է կախված քաղաքական ընդդիմությունից, թող տպավորություն չստեղծվի, որ նրանց ձեռքին քիչ բան կա: Քաղաքական ընդդիմությունը կարող է և՛ պետական իշխանությունը ուժեղացնող գործողություններ կատարել, և՛ թուլացնող:
Ընդդիմության և իշխանության միջև կարմիր գծերի շուրջ հաշտության գալը միայն պետության օգտին կարող է լինել: Իհարկե, նրանք չեն կարող ամեն հարցի շուրջ կոնսենսուսի գալ, բայց ազգային շատ քիչ հարցեր կան, որ պետք է գծվեն կարմիր գծեր, որոնցից չպետք է դուրս գալ, որպեսզի քաղաքական համակարգը չտանեն ցնցումների: Ժողովուրդն ուղղակի մեղք է:
Հասմիկ Համբարձումյան
MediaLab.am
