«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է Ստեփանակերտի «Արևիկ» ՄԲ կենտրոնի մանկական վիրաբույժ Մերի Գրիգորյանը:
– Արցախի նախագահի երդմնակալության արարողությունից հետո տեղի ունեցած խնջույքի լուսանկարը բուռն քննարկումների ու քննադատություններից տեղիք տվեց, որտեղ Արցախի ու Հայաստանի պաշտոնյաները սոցիալական հեռավորություն չէին պահպանում և դիմակներով չէին: Ինչպիսին է այս ամենի նկատմամբ վերաբերմունքը Արցախում:
– Ճիշտն ասած, ես կիսում եմ լրատվամիջոցների ու հասարակության կարծիքը, որ պետք էր պահպանել սոցիալական հեռավորություն: Ճիշտ է, մեզ մոտ ոչ ոք չի պահում այդ կանոնները: Այնպես չէ, որ բոլորը պահում են կանոնները, միայն իրենք չեն պահել: Էդ որ ասում են՝ արտակարգ դրություն, կարանտին, էդ բոլորն ասելու համար են միայն:
Երեկոյան փորձեք Ստեփանակերտում քայլել, կտեսնեք, թե որքան մարդ է դրսում: Ես կարող եմ նկարներ ուղարկել: Զբոսանքի վայրերում, հրապարակներում մարդկանց կուտակումներ են, Ստեփանակերտում ոչ ոք արտակարգ իրավիճակ կամ կարանտին չի պահում:
Ուզում եմ ասել, որ ընդհանուր իրավիճակն է այդպիսին, դրա համար Արցախում այդ հարցը չի էլ քննարկվել: Արցախում ոչ մեկի լեզուն երկար չի, որ ասի՝ ինչի՞ եք այդպես արել: Բայց ես անձամբ կարծում եմ, որ սխալ բան է տեղի ունեցել:
Մանավանդ, մեզ մոտ էլ ունենք վարակման դեպքեր, թեև մեզ մոտ դա լոկալ է: Միայն Շահումյանի շրջանում է, հիվանդները հիվանդանոցում են, շփում չունեն: Իսկ Երևանից եկած բազմաթիվ հյուրերը պոտենցիալ վարակակիր են, քանի որ օջախից են գալիս:
Պետք չէր այդպես մեծ հավաք անել: Իհարկե կարելի էր շնորհավորել, բայց պետք չէր այդպիսի կուտակումներ թույլ տալ:
Մյուս կողմից՝ Ղարաբաղում քննադատողները շատ քիչ են, մանավանդ որ Արայիկ Հարությունյանն արդեն գործող նախագահ է, ոչ ոք չի ասի՝ ինչու երդմնակալության ժամանակ այդպես արեցիր:
– Այսինքն՝ ինչու այդպես ճոխ քե՞ֆ կազմակերպեցիր:
– Այո: Ճիշտն ասած, մենք «Գիտակից ընտրություն» խումբ ունենք, մոտ 30-40 հոգի: Մենք անդրադարձել ենք Ֆեյսբուքով և «Արցախ-1»-ով, որ բազմաթիվ բազմազավակ ընտանիքներ կան, իրենք ոնց են ապրում, և դրա ֆոնին նման ճոխ սեղանները: Անդրադարձողներ կան, ուղղակի քիչ են:
– Սպասելիքներն ինչպիսի՞ն են Արցախի նոր նախագահից՝ հաշվի առնելով, որ երդմնակալության նույն օրը բողոքի ցույց տեղի ունեցավ Ստեփանակերտում:
– Իմ ասածը հենց դա էր, «Գիտակից ընտրություն» շարժումն է եղել: Ես այդ պահին աշխատանքի էի, չեմ մասնակցել, բայց իմ ընկերները մասնակցել են:
– Ցույցի մասնակիցները նշում էին, որ Արցախում իրենք կհասնեն վերջնական հեղափոխության, իշխանափոխության: Որքանով են նման տրամադրությունները տարածված Արցախում, արդյոք դժգոհությունը մե՞ծ է, թե՞ ոչ:
– Դժգոհությունն այս պահին իրոք մեծ է, մանավանդ տարբեր ընդդիմադիր թիմեր առանձին-առանձին են մասնակցել ընտրապայքարին՝ համախմբվելով տարբեր լիդերների շուրջը, բայց ընտրություններից հետո տեսանք, որ այդ լիդերները սահուն անցում կատարեցին դեպի իշխանություն, և նրանց ընտրազանգվածը հիմա շատ հիասթափված է:
Մարդիկ, որոնք համարում էին, որ իրենք հեղափոխության և իրական փոփոխությունների կողմնակիցներ են, իրենց լիդերներից հիասթափված են: Պատկերացրեք, որ հիմա բողոքավոր զանգվածն ավելի շատ է, քան նախքան ընտրությունները:
Ուղղակի կարանտինն ու վարակվելու վտանգը թույլ չեն տալիս, որ Արցախում մեծ թվով ակցիաներ անցկացնեն: Կոնկրետ Շուշիում երդմնակալության ժամանակ այնպես ենք արել, որ պարետի ցուցումներով լինի:
Մասնակիցները չեն գերազանցել 20-ը, 19 հոգով են եղել, սոցիալական հեռավորություն են պահել ու եղել են դիմակներով: Թե չէ ցանկացողները շատ էին, մենք ենք ասել, որ պետք չի շատով լինենք, որ շահարկումներ չլինեն, չասեն՝ դուք էլ եք հավաքվում, խախտում եք կարգը:
– Այսինքն մեծ ակնկալիքներ չկա՞ն նոր իշխանություններից:
– Իհարկե ոչ: Հաջորդ քայլերով ինքը ցույց կտա, որ չեն կարող լինել լրջագույն փոփոխություններ, բարեփոխումներ: Ըստ շրջանառվող լուրերի՝ կադրային փոփոխությունները նույնպես լինելու են նախկին իշխանության տրամաբանական վերարտադրությունը:
Այսինքն՝ այն մարդիկ, որոնք եղել են ինչ-որ պաշտոններում, և մենք տեսել ենք նրանց աշխատանքը, էլի նեղ շրջանակներում խոսում են, որ նորից գալու են իշխանության: Այսինքն՝ ոչ մի ակնկալիք չկա:
– Անգամ Բակո Սահակյանի վերադա՞րձը չեք բացառում:
– Դե, ինքը նախապես դեռ մեկ տարի առաջ հայտարարել էր, որ չի մասնակցելու քաղաքական գործընթացներին, որ դուրս է գալիս քաղաքականությունից:
– Շատերը քննադատեցին ոչ այնքան այն, որ պաշտոնյաներն իրար շատ մոտ էին կանգնած, որքան ճոխ սեղանների առկայությունը:
– Նաև մոտ կանգնելու խնդիրը կա, բայց մարդիկ այդ մասին չեն խոսում, որովհետև ոչ մեկն Արցախում չի պահում կարանտինի պայմանները: Եթե ամբողջ քաղաքը լիքն է մարդկանցով, ի՞նչ խոսեն: Դրա համար հիմնականում խոսվում է ճոխ սեղանների մասին:
– Առաջիկայում բողոքի ակցիաներ, ցույցեր կլինե՞ն Արցախում:
– Կլինեն իհարկե: Ուղղակի հիմա ժամանակավոր դադարեցված է այդ գործընթացը՝ համավարակի հետ կապված: Ես էլ եմ բժիշկ, մեր «Վաղվա Արցախ» կուսակցության նախագահն էլ է բժիշկ, և մենք չենք ուզում, որ կուտակումներ լինեն:
Մենք, հասկանալով, որ այդ բողոքի ակցիաները ձգձգելով կարող է մարում ունենանք, բայց չգնացինք դրան, ոչ մի քաղաքական գործընթաց վեր չդասեցինք պանդեմիայից:
Ասեցինք՝ ոչինչ, միևնույն է, կանցնի այս ամենը, և գործելու ժամանակը գալու է: Բողոքի ակցիաները, բնականաբար, շարունակվելու են, մենք պայքարելու ենք:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am