«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանել է ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Մանուկյանը
– Օրերս ԱԺ-ն օրենք ընդունեց, որով պատգամավորների լրացուցիչ ծախսերի համար նախատեսված 50 հազար դրամը դարձավ 250 հազար դրամ: Ինչպե՞ս եք գնահատում այդ փոփոխությունը, որքանո՞վ է ճիշտ նման քայլի գնալ մի երկրում, որտեղ պատերազմը նոր է ավարտվել, և բազմաթիվ սոցիալական խնդիրներ կան լուծելու: Դուք ինչպե՞ս եք քվեարկել:
– Ես կարծում եմ, որ պատգամավորներ կան, որոնք ահռելի մեծ ծախսեր ունեն, կարող է մարդը օրական երկու-երեք անգամ գնալ Սյունիք ու վերադառնալ, կամ Շիրակի մարզ: Շատ հաճախ պատգամավորին պետք է լինում, որ ունենա գրասենյակ, որտեղ կարողանա շփվել իր ընտրողների հետ, շատ ավելի խորացված համագործակցություն ունենա հանրության հետ: Դրա համար ահռելի մեծ ծախսեր են պետք:
Շատ հաճախ ես դա տեսել եմ մարզերի պատգամավորների մոտ: Ախր, պատգամավորներն ուրիշ եկամուտ չունեն: Մենք չենք կարող բիզնեսով զբաղվել, և այս դեպքում պատգամավորի եկամուտները չեն հերիքում անհրաժեշտ գործողություններ իրականացնելու համար:
Այդուհանդերձ, ես ունեի որոշակի առարկություն: Ես զրուցեցի իմ գործընկերների հետ, ասացի, որ այն պատգամավորը, որը չի ծախսում այդ գումարը, ինչ-որ ձևով հաշվետվություն ներկայացնի: Բայց հիմա այդ մեխանիզմները չկան, փոփոխություններ են լինելու օրենքում, որ այդ մեխանիզմները ներդնեն, որպեսզի այդ ծախսերն արդարացված լինեն: Ուղղակի բաներ կան, որ եթե մանրամասներով դնես, բացատրես, պետք է առավոտից երեկո դրանք ներկայացնես, ինչը ձանձրալի ու անհետաքրքիր է:
Անկեղծ ասած, ինձ մոտ էլ է այս օրենքն առաջին հայացքից խնդիրներ առաջացրել, որոնց մասին խոսել եմ օրենքի հեղինակների հետ: Օրինակ՝ ոչ ոք չի բողոքում այն պատգամավորներից, որոնք վարձով ապրում են Երևանում, և այդ վարձը փոխհատուցվում է, ու դա նորմալ է: Մոտավորապես այդպիսի ծախսերի մասին է խոսքը, և ինձ խոստացան, որ հաջորդ քայլով համապատասխան փոփոխություններ կանեն, որպեսզի այդ ամենը թափանցիկ ու հաշվետվողական լինի:
Մի անգամ Փարիզում այնտեղի պատգամավորներից մեկը ինձ հրավիրեց ռեստորան, նստեցինք, զրուցեցինք: Շատ լավ, թանկ ռեստորան էր, հետո ինքը չեկն ուզեց, տարավ գրասենյակ, և պետությունը փոխհատուցեց այդ ծախսերը, որովհետև համարվում էր, որ դա այդ մարդու կողմից անձնական հանդիպում չէ, գործնական հանդիպում է:
Մեր օրենքներով այդպիսի ծախսեր չկան նախատեսված, որովհետև նախորդ իշխանությունների օրոք պատգամավորին երբեք այսպիսի «ստից» ծախսեր պետք չեն եղել: Ես առաջարկեցի, որ այն պատգամավորները, որոնք այդպիսի ծախսեր ունեն, և այդ ծախսերն արդարացված են, նրանց տան փոխհատուցում, ոչ թե բոլորին:
Պատկերացրեք, նոր խորհրդարանում դոլարային միլիոնատեր պատգամավորներ են գալու, հայտարարելու են՝ մենք մեր աշխատավարձը նվիրում ենք հաշմանդամներին, որբերին, ու ոչ ոք չի ասելու՝ իսկ ձեզ որտեղի՞ց միլիոնավոր դոլարներ:
Ոչ ոք չի ասելու, ասենք, պարո՛ն Քոչարյան, որտեղի՞ց քեզ այդքան փող, որ դու մի բան էլ քո աշխատավարձը չես վերցնում: Նրանց համար ամոթ է եղել պետությունից աշխատավարձ ստանալը, նրանք ուրիշ ձև են այդ ամեն ինչը արել:
– Ամենաշատը հանրության մեջ հնչում էր հարցը՝ արդյոք արդարացվա՞ծ է այս քայլը, թե՞ ոչ: Մարդիկ մտածում են, որ պատերազմից հետո պետք է վարքագծի փոփոխություն լինի նաև այդ առումով:
– Քանի որ պատգամավորների թիվը կրճատվել է, այդ ծախսերը սկզբունքորեն որևէ բեռ չեն ավելացնում պետության վրա: Նույնիսկ այդ ծախսերով հանդերձ, պետության բեռը պակասում է: Հետևաբար, որևէ խնդրի լուծման հաշվին չի լինելու այդ ծախսը:
– Հնչում է տեսակետ, որ առաջ պատգամավորները պարգևավճար էին ստանում, որը լուրջ քննադատության էր արժանանում, և սա պարգևավճարների փոխարեն է մտցվում:
– Մենք պարգևավճար չենք ստացել: Ես 1,5 տարվա պատգամավոր եմ, երբեք պարգևավճար չեմ ստացել: Ինչ սկսվել է համավարակը, մենք պարգևավճար չենք ստացել: Ես մի անգամ 2019-ի դեկտեմբերին՝ Նոր տարուն եմ ստացել ու վերջ: Պարգևավճարի մասին այս խոսակցությունը հոգնեցնող է:
Ի դեպ, ասեմ, որ պատգամավորի աշխատավարձը, նույնիսկ ավելացումով, միջին ծրագրավորողի աշխատավարձին անգամ չի հասնում: Միջին ծրագրավորողն այսօր 1-1,5 մլն դրամ փող է ստանում: Քանի որ ես հիմա արդեն պատգամավոր չեմ, կարող եմ հանգիստ ասել, որ չեմ կարծում, որ պետք է երկրում պատգամավորը ցածր աշխատավարձ ստանա:
Դա շատ պատասխանատու ու ծանր գործ է: Ես իմ կյանքում տարբեր բնագավառներում եմ աշխատել, արվեստի տարբեր ճյուղերում: Հավատացնում եմ, որ սա իմ կյանքի ամենահոգեմաշ, հոգեբանական ամենածանր փուլն էր: Սա շատ ծանր աշխատանք է, մանավանդ, եթե դու ուրիշ նպատակներ չունես, քան հասարակության, պետության խնդիրների լուծումը:
– Ինչպե՞ս եք գնահատում Սյունիքում տեղի ունեցող գործընթացները, համայնքապետների կալանավորումները:
– Ես կարծում եմ, որ դա շատ ուշացած գործընթաց է: Հանցագործի տեղը բանտն է՝ անկախ նրա մասնագիտությունից ու զբաղեցրած պաշտոնից: Դա ցանկացած պետության աքսիոմն է, եթե այդպես չէ, ուրեմն դա պետություն չէ: Էդ լոլոները, թե ինձ քաղաքական հետապնդումների են ենթարկում, Գյուլնազ տատի հեքիաթ են, ու արդեն բոլորն են ծիծաղում դրա վրա:
– Իսկ ինչո՞ւ այս ամենը 3 տարի առաջ չարեցիք:
– Որովհետև մենք բոլորին հրավեր ենք արել նոր Հայաստան, նոր պետական համակարգ կառուցելու, որը քրեական կյանքի հետ չի հատվում, Քրեական օրենսգիրքը չի խախտում:
– Բայց, օրինակ՝ Գորիսի համայնքապետին այս իշխանությունները տարվա լավագույն համայնքապետի կոչման են արժանացրել, իսկ այսօր կալանավորվեց:
– Ես չգիտեմ, ես չեմ տվել, չգիտեմ՝ ով է տվել, թող նա էլ պատասխանի այդ հարցին:
– Պարո՛ն Մանուկյան, իսկ ի՞նչ ծրագրեր ունեք, առաջիկայում ինչո՞վ եք զբաղվելու, երբ արդեն պատգամավոր չեք լինի:
– Կզբաղվեմ թատրոնով, ես «Հովեր» երգչախմբում եմ երգում, կշարունակեմ իմ ստեղծագործական կյանքը:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am
